مشاوره کودک چیست و چگونه انجام می گیرد؟
آیا فرزندم به مشاوره کودک نیاز دارد؟
کودکان ما در هر سنی می توانند دچار مشکلات روحی و یا جسمی مختص سن خود شوند. مشاوره کودک و نوجوان بحث بسیار مهمی بوده که ممکن هست تا بحال آن را نادیده گرفته باشیم. شاید بهتر باشد در مورد چالش های رفتاری رایج در سن کودک خود بیشتر تحقیق کنیم تا اگر با مشکلی روبرو شدیم توانایی شناخت و حل آن را داشته باشیم.
وجود یکی از شرایط زیر در هرمرحله از رشد کودک و نوجوان می تواند نشانه ای باشد که فرزند شما به مشاوره نیاز دارد.
مراحل رشد کودک و نوجوان
مرحله نوزادی:
اعتماد یا بی اعتمادی؛ در این مرحله نوزادان به حد زیادی از توجه و مراقبت از طرف والدین نیاز دارند، که این باعث میشود تا آنها اولین حس اعتماد یا بی اعتمادی خود را تجربه کنند.
اوایل کودکی:
خودمختاری یا شک و تردید – لجباز و مستقل یا خجالتی؛ در این مرحله کودکان نوپا و کوچک استقلال خود را بدست می‌آورند، آنها دوست دارند تمامی کارها را خودشان به تنهایی انجام دهند. شخصیت منحصربفرد خود را پیدا کرده و بداخلاقی و لجبازی را شروع می کنند.
سال‌های پیش‌دبستانی :
کودکان در این مرحله درباره قوانین و هنجارهای اجتماعی آموزش می بینند؛ یاد می گیرد که چه رفتارهایی خوب و چه رفتارهایی بد است. تخیل کودک دقیقا از همین نقطه شروع می شود. در عین حال لجبازی و بداخلاقی مرحله قبلی احتمالا ادامه پیدا می کند. روش اعتماد کردن بزرگسالان به کودک، آنها را تشویق می‌کند که بطور مستقل عمل کنند، و تصمیم بگیرند. در اینصورت کودک در مورد انجام هر کار نادرست احساس گناه می کند، و در واقع متوجه می شود که کار او خوب بوده یا نه.
سن دبستان:
سخت‌کوشی دربرابر حقارت؛ در این مرحله کودک روابط مهمی با همسالان خود ایجاد می‌کند، دوستان زیادی پیدا کرده و به احتمال زیاد فشار ناشی از تحصیل را هم احساس می‌کند؛ مسائل مربوط به سلامت روحی کودک از جمله افسردگی، اضطراب، ADHD و دیگر مشکلات ممکن است از همین مرحله شروع شود.
کاربرد های دیگر مشاوره روانشناسی کودک چیست؟
مشاوره کودک می‌توانند گستره وسیعی از مسائل و مشکلات در زمینه مشاوره را پوشش دهند که عبارتند از:
- طلاق یا جدایی والدین
- مرگ یکی از عزیزان
- شاهد بودن و یا تجربه کردن یک حادثه
- زورگویی یا قرار گرفتن در معرض زورگویی والدین
- سوءاستفاده جنسی
- سوءاستفاده عاطفی
- سوءاستفاده فیزیکی
- جابجایی کودک یا خانواده
- مصرف مواد مخدر یا اعتیاد در خانواده
هرچند که هدف از درمان کاهش و پرداختن به مشکلات است، اما در واقع تمرکز اصلی بر روی آینده است (به این معنی که کمتر به گذشته نگاه می‌کنیم و یا کمتر گذشته را پیش می‌کشیم) و به روش غیرکلامی در طول زمان برگزاری جلسات مشاوره، هدایت ذهن کودک در مسیر درست را به پیش می گیریم.
مشاوره والدین چه کمکی به روند درمان کودک می کند؟
روابط والدین و فرزند بر اساس ارتباطات عاطفی رشد می کند. با این حال، عوامل مختلفی مانند استرس شغلی، مسائل شخصی یا پویایی خانواده می توانند این ارتباطات را تحت فشار قرار دهند. روانشناسان با برگزاری جلسات مشاوره والدین به والدین کمک می کند تا موانع عاطفی را شناسایی و برطرف کنند و پیوند عمیق تری با فرزندان خود برقرار ساخته و یا آن را تقویت کنند.
ارزیابی و سنجش کودک و والدین چیست؟
ارزیابی رشد کودک به منظور رصد روند رشد و شناسایی موارد مشکوک احتمالی انجام می‌گیرد.
از زمان به دنیا آمدن فرد تا زمان مرگ، انسان در یک مسیر رشدی پیوسته – ناپیوسته و پر تلاطم قرار می‌گیرد. در این مسیر با نگاه به خصوصیات مشترک ژنتیکی انسان، نقش تفاوت‌های فردی بسیار مهم است که در ایجاد آن عوامل ژنتیکی و محیطی دخالت مستقیم دارند. رشد و تکامل دارای مراحلی است که هر کدام خصوصیات ویژه مربوط به خود را شامل می شود.
این مسیر رشدی، دارای جنبه‌های متفاوتی همچون شناختی – ذهنی، جسمی – حرکتی، روانی – عاطفی و اجتماعی است که کاملا به هم وابسته هستند و مشکل یا اختلال در هر حوزه، باعث اختلال کلی در سیستم رشدی میشود.
هر کدام از این حوزه‌ها دارای ارزیابی تخصصی مربوطه می‌باشند که باید توسط متخصص با تجربه صورت گیرد، چراکه برنامه‌ریزی برای بهبود اختلال احتمالی کاری مهم و دشوار است، زیرا اگر در مسیر صحیح فرد را قرار ندهند ممکن است مشکلات بیشتری را به همراه بیاورد
بررسی مشکلات کودک مانند موارد زیر:
- پرخاشگری
- شب ادراری
- مشکل سازگاری با محیط
- مشکل خواب
- افت تحصیلی
- توهم و هذیان
- انزوا و تنهایی
- از دست دادن اشتها
- بررسی سبک والدگری
- بررسی نوع وابستگی
- بررسی مراحل رشد و تحول
اهمیت و ضرورت مشاوره کودک
یک متخصص در زمینه مشاوره کودک و نوجوان در ارائه درمان برای کودکان و نوجوانان با رویکرد مبتنی بر نقاط قوت فعالیت می کند. این می تواند فرصتی برای فرزند دلبندتان باشد تا:
- درباره خود بیاموزد و کشف کند که کیست و چه هویتی دارد.
- مشکلات استرس و اضطراب را در کودک و نوجوان خود رفع کنید.
- درمان اختلالات ADD نقص توجه و یادگیری را دریافت کند.
- عزت نفس، اعتماد به نفس و ابراز وجود در کودک و نوجوان افزایش یابد.
- کودک و نوجوان با غذا و بدن رابطه مثبت برقرار کند.
- نحوه برقراری ارتباط و یادگیری مهارت های جدید را بفهمد.
- مهارت های مدیریت، اولویت بندی و سازمان را بهبود ببخشد.
- در برابر مواد مخدر و الکل تصمیم درست را بگیرند.
- نوجوان تغییرات ایجاد شده در روابط با خانواده را درک کند.
- مشاوره تحصیلی یا شغلی دریافت کند.
- خودمراقبتی مثبت را یاد بگیرد و در مسیر رشد خود بکار گیرد.
هدف از مشاوره کودک چیست؟
جلسات مشاوره روانشناسی کودک اهداف متفاوتی دارد که در حالت کلی به صورت زیر هستند:
- کمک به کودکان جهت هماهنگی و سازگاری با مشکلات خود
- کمک به کودکان برای رسیدن به درک درستی از مشکلات خود
- دادن مهارت های لازم به کودک برای مقابله با مشکلات خود.
آموزش کودک در جلسات مشاوره برچه اساس است؟
مشاور و روانشناس متخصص کودک شمارا با مهارت های گوناگونی آشنا کرده و ذهن اورا تعلیم می دهد. از جمله این مهارت ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مهارت تصمیم گیری
- مهارت تفکر خلاق
- مهارت حل مساله
- مهارت تفکر انتقادی
- توانایی مقابله با استرس
- مهارت همدلی
- مهارت خودآگاهی
- مهارت خودمراقبتی
- مهارت روابط بین فردی
- مهارت برقراری ارتباط موثر
- مهارت توانایی سازگاری
مشاوره کودک برای چه کودکانی توصیه می شود؟
می توان گفت مشاوره تخصصی کودک برای تمامی کودکان مفید بوده و همه می توانند از آن استفاده کنند. اما اگر فرزند نازنین شما شامل یکی از موارد زیر می باشد، نیاز به رجوع به روانشناس کودک برای او بیشتر احساس می گردد. موارد اصلی عبارتند از:
- کودکانی که درگیر سوگ هستند
- کودکان بیش فعال یا ADHD
- کودکانی که درگیر اضطراب و استرس هستند
- کودکان خجالتی با اعتماد به نفس پایین
- کودکان طلاق
- کودکانی که دارای مشکلات اجتماعی مثل دوستیابی هستند
- کودکانی که مورد سواستفاده قرار گرفته اند
- کودکان مبتلا به اوتیسم
- کودکان مبتلا به ترس و یا فوبیا
- کودکان مبتلا به اختلال تیک عصبی
- کودکانی که دزدی می کنند
- کودکانی که خودارضایی می کنند
- کودکانی که پرخاشگری و یا لجبازی می کنند
- کودکان مبتلا به اختلالات خواب
- کودکان درگیر با اختلالات یادگیری
- کودکان کم توان ذهنی
مرکز روانشناختی داریا، محلی امن برای رشد و پرورش فکری کودک شما
داریا یک کلینیک روانشناختی است و سعی دارد با رویکردی نوین، محیطی پویا برای رشد و پرورش کودکان ایجاد کند. این مجموعه با یکپارچه‌سازی فعالیت‌های روانشناختی درنظر دارد زمینه ارتقا و تحول تربیت کودکان را آسان‌تر کند. با دنبال‌کردن این اهداف، دوران کودکی برای والدین، مربیان و حتی خود کودکان به یک دوران پر از هیجان و جذاب تبدیل میشود. در نهایت دنبال‌کردن این اهداف منجر به تربیت فرزندانی مبتکر، شاد و هدفمند خواهد شد.
